28 maja odbyło się kolejne spotkanie Forum Koordynatorów ds. dostępności w jednostkach sektora finansów publicznych. Dzięki fachowym poradom gości z Fundacji Aktywizacja, uczestnicy forum mogli zapoznać się z najważniejszymi nowościami z dziedziny dostępności oraz zdobyć praktyczną wiedzę dotyczącą przystosowywania pracy JST pod kątem potrzeb osób z niepełnosprawnościami. 


Na początku forum głos zabrała Izabela Jankowska-Zawada, Przewodnicząca Forum Koordynatorów ds. dostępności w JSFP, która przedstawiła co Zarząd wypracował od ostatniego spotkania forum oraz poprosiła uczestników o przesłanie uwag i postulatów do konsultacji w sprawie projektu Samorząd 3.0.

Podczas spotkania głos zabrał prof. Marek Wysocki, który od ponad 20 lat zajmuje się zagadnieniami dotyczącymi projektowania przestrzeni dostępnej dla osób z niepełnosprawnościami. Prof. Wysocki przedstawił w telegraficznym skrócie najważniejsze kwestie dotyczące zmian i konsultacji w dziedzinie dostępności, które omawiane były na spotkaniach Rady Dostępności działającej przy Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, której jest Członkiem.


 

Po nim wystąpił Prezes Zarządu Fundacji Aktywizacja, Przemysław Żydok. Wielu osobom w samorządach wciąż wydaje się, że problem niepełnosprawności i przystosowywania dla nich przestrzeni publicznej jest marginalny. Po co nam w takim razie zmiany, skoro skorzysta z nich tylko kilka osób? Otóż mamy do czynienia z pewnym zamkniętym kołem. Osoby z niepełnosprawnościami, które chciałyby skorzystać z przestrzeni użyteczności publicznej nie robią tego osobiście właśnie dlatego, że miejsca te są dla nich niedostępne. Taka sytuacja tworzy natomiast przekonanie, że skoro się tego nie robią, to może nie mają takiej potrzeby. Dlatego właśnie tak ważne jest inwestowanie w adaptację i dostępność. – Stworzenie w pełni dostosowanych przestrzeni może zaktywizować osoby z niepełnosprawnościami do wyjścia z domu. Osoby bez niepełnosprawności nie zdają sobie sprawy jak wiele trudności, wstydu czy problemów trzeba w sobie przezwyciężyć, aby w ogóle zdecydować się na wyjście z domu – mówił Żydok.

W 2019 r. do polskiego porządku prawnego weszła nowa, przełomowa ustawa, o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Stwarza ona ramy prawno-organizacyjne w naszym kraju, nakładając na wszystkie podmioty publiczne obowiązki dotyczące zapewnienia dostępności w aspekcie architektonicznym, cyfrowym i informacyjno-komunikacyjnym. Wszystkie podmioty publiczne, także samorządy mają dwa lata na implementację przepisów tej ustawy. Założenia ustawy nie są restrykcyjne, a organy kontrolne zwracają uwagę na oczywiste ograniczenia np. przestrzenne czy finansowe. Ważne jest, aby wykazać, że chcemy coś zmienić, że np. możemy zwiększyć dostępność w perspektywie kilku lat, że mamy na to plan. Twórcom przepisów nie chodzi o karanie, ani o utrudnianie życia urzędnikom, lecz o wprowadzenie możliwych zmian. 

O doświadczeniach w zakresie wdrażania dostępności wobec osób z niepełnosprawnościami, poszukującymi pracy mówił Sebastian Czech z Fundacji Aktywizacja. W praktyce proces ten sprowadza się do kilku elementów. Wszystko zaczyna się od dostępnej strony internetowej, która umożliwia osobie z niepełnosprawnością ubieganie się o pracę. Kolejnym elementem dostępności jest odpowiednie przystosowanie miejsca pracy (urzędu) np. potrzeb osoby z ograniczoną mobilnością.



Uczestnicy forum mogli poznać kilka przykładów konkretnych projektów, w ramach których zmieniano przestrzeń publiczną pod kątem dostępności (np. doświadczenia Urzędu M. St. Warszawy). Dariusz Gosk (również Fundacja Aktywizacja) zwracał uwagę na to, że ważnym elementem procesu jest diagnoza polegająca na audycie dostępności stanowisk pracy. Pracodawca, który planuje zatrudnienie osoby z niepełnosprawnością, powinien komunikować się z nią w otwarty sposób - tylko tak można odpowiednio dostosować stanowisko pracy do jej potrzeb. Warto myśleć o tym, że w ten sposób tworzymy miejsca dostępne dla wszystkich.

Uczestnicy forum wymienili się wiedzą i doświadczeniem dotyczącym wymagań wobec przystosowania informacji pod kątem potrzeb osób z dysfunkcją słuchu, wzroku i z niepełnosprawnością intelektualną. Począwszy od budowy strony internetowej, poprzez informacje w języku PJM, informacje w formie tekstu łatwego do czytania (Easy-To-Read), po urządzenia do obsługi osób słabosłyszących. Funkcję dostępności pełni również pokój cichej obsługi - doskonałe narzędzie dla osób z autyzmem oraz dla osób słabosłyszących. Nowoczesne technologie to tylko narzędzia, nie można zapominać o treści, która powinna być łatwa, przemyślana i dostosowana do potrzeb osób z różnymi dysfunkcjami. Uczestnicy forum mogli zapoznać się również z dobrymi praktykami w tym zakresie. Jednym z takich działań była prezentacji pań z Miasta Gdyni.



Forum to też miejsce do wymiany informacji oraz do rozmów środowiskowych. Przykładem takich działań są różne aktywności uczestników, którzy wymieniali się swoimi doświadczeniami z uczestnikami forum. Liczymy na to, że już wkrótce zobaczymy się na kolejnym spotkaniu z cyklu spotkań forum Koordynatorów ds. dostępności w jednostkach sektora finansów publicznych, które zaplanowaliśmy na 18 czerwca.

Przypominamy, że fora samorządowe to autorski pomysł FRDL, szczególna forma pracy, integrująca środowiska samorządowe wokół codziennych wyzwań i problemów oraz propagująca dobre praktyki.