W zarządzaniu samorządowymi finansami szczególna rola przypada skarbnikom gmin, powiatów i województw. To oni czuwają nad budżetem, planują wydatki, analizują możliwości finansowe oraz kontrolują zgodność działań z przepisami prawa. Ich praca ma bezpośredni wpływ na stabilność finansową samorządów, a tym samym na jakość usług publicznych świadczonych mieszkańcom. Rola skarbników umocowana jest także w ustawach samorządowych. Czy jednak regulacje i ochrona prawna tego zawodu są wystarczające?

 

WIĘCEJ NIŻ KSIĘGOWY

Pomimo uregulowania pozycji skarbnika, ich rzeczywiste obciążenie pracą może się znacząco różnić. W większych jednostkach mogą liczyć na wsparcie liczniejszego personelu, podczas gdy w mniejszych gminach często muszą samodzielnie sprostać wielu zadaniom. Niezależnie od wielkości JST – skarbnicy ponoszą za swoje decyzje taką samą, bardzo wysoką odpowiedzialność.

Rola skarbnika to także rola doradcza. Wskazują na to badania. Jak czytamy w ubiegłorocznym raporcie Finanse lokalne w czasach niepokoju, który prezentuje wyniki badania opinii skarbników przeprowadzonego przez FRDL, „zgodnie z deklaracjami ankietowanych, skarbnik to więcej niż księgowy jednostki samorządu terytorialnego. W opinii większości ankietowanych postrzegają oni swoją rolę jako doradcy finansowego władz lokalnych i dyrektora finansowego samorządu”.

KU SILNIEJSZEJ POZYCJI SKARBNIKÓW

Od lat Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego działa na rzecz wzmocnienia pozycji skarbników. Bardzo ważnym elementem tego wsparcia jest współpraca w ramach regionalnych forów skarbników oraz skupiającej je Krajowej Rady Forów Skarbników. To właśnie w tym środowisku liczącym ponad tysiąc JST powstał szereg postulatów, które mają usprawnić pracę skarbników. FRDL to niezależna i apolityczna organizacja pozarządowa, wspiera merytorycznie i organizacyjnie środowisko skarbników, jednak to oni samą decydują o kierunkach działania.

Z postulatami uregulowania i ochrony pracy skarbników JST przedstawiciele zrzeszeni w Krajowej Radzie Forów Skarbników zwrócili się do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jeszcze w lipcu ubiegłego roku. Wśród propozycji zmiany zasad odwołania skarbników przez radę gminy czy ochrony przedemerytalnej pojawiły się także postulaty zmian w ich wynagradzaniu. Te zostały rozwinięte w niedawnej inicjatywie legislacyjnej. Dokument ten podkreśla potrzebę dostosowania przepisów prawnych w celu zapewnienia adekwatnych warunków pracy i wynagrodzeń dla osób pełniących kluczowe funkcje w zarządzaniu finansami samorządowymi.

SKĄD WZIĄĆ PROFESJONALISTÓW W URZĘDZIE?

Jak wskazują skarbnicy, obecnie sytuacja jest trudna. Skarbnicy wskazują na swoje przemęczenie i stres towarzyszący pracy oraz zwracają uwagę na dysproporcję pomiędzy zakresem obowiązków i odpowiedzialności a poziomem wynagrodzenia skarbnika.

Istotnie – jak wskazują badania, atrakcyjność wynagrodzeń w całej administracji samorządowej w ostatnich latach spadła. Szczególnie zaś pogorszyła się pozycja skarbników. Z jednej strony, przybyło im obowiązków; z drugiej – luka między ich zarobkami a stanowiskami analogicznymi na rynku prywatnym powiększyła się. Szczegółowa analiza przygotowana przez FRDL w tym zakresie będzie prezentowana już w marcu.

Niestety, realne zmiany w przepisach i wynagrodzeniach są konieczne, by zatrzymać odpływ wartościowych, profesjonalnych pracowników z administracji. To, jak to zrobić, jak budować pozycję skarbników i co trzeba zrobić, by poprawić warunki ich niełatwej pracy a także na wiele innych bieżących tematów będziemy debatować podczas VII Krajowego Kongresu Forów Skarbników, który już 11 i 12 marca w Warszawie.